DEĞİŞEN DÜNYADA YAŞLANAN TÜRKİYE
İlahiyatçı ve akademisyen Kemal Göz hocadan yaşlı bakımını dinliyoruz. Tabii ki bir ilahiyatçı olarak İslam’ın, yaşlı ile evlatları arasındaki ilişkiye nasıl baktığını anlatıyor. Peygamberimizin “onlara öf bile demeyiniz”, “cennet anaların ayakları altındadır” gibi hadislerinden hareketle teoride bir sorun olmadığını ifade ederek, sorun bu ifadelerin içselleştirilmesi ve uygulanmasında diyor. Eskimoların yaşlılarını bir kayığa bindirerek, Japonların bir kış günü ıssız bir dağa bırakarak onlardan kurtulmak şeklinde bir gelenekleri olduğu göz önünde bulundurulsa, bu yaklaşımın değeri daha iyi anlaşılır denilerek sunum tamamlıyor.
Sunumu dinlerken ben kendimi sorguluyorum. Bir Eskimo ve Japon kültüründe evladın atasını sonsuz ayrılığa uğurlamasından ziyade, atanın bunu talep etmesinin ardında yatan içselleştirilmiş geleneksel yaşamın bizdeki karşılığı nedir. Benim içselleştirilmiş geleneksel yaşamım ataların evlatları tarafından bakılması üzerine kurulu. Benim anam ve babam atalarına bakmışlardı, ben de onlara bakacağım, evlatlarımın da bana bakmaları gibi bir beklentim var. Ancak modern zamanların iki temel sorunu, bakımı tek başına yeterli olmaktan çıkarıyor.
Tıbbın ilerlemesi ve ulaşılabilir olması ile birlikte insan ömrünün uzaması bir sorun. Ömrün önemli bir kısmı hastalıklı olarak uzuyor. Hareket kabiliyetini kaybetmiş bir kişinin, öz bakımını gerçekleştiremediği sürenin uzadıkça uzaması başlı başına bir bakım sorunu ortaya koyuyor. Benim hatırladığım kadarı ile bizim neslin dedeleri ve nineleri “Beni ele bakan etmeden emanetini al” şeklindeki dualarının kabul gördüğü bir hayat yaşadılar. Hızlı gelişen bu süreçlerin geniş aile içinde kendine konforlu bir yer bulması zor olmuyordu. Bugünün zamanla yarışan çekirdek ailesi için bu süreç kolay değil.
İkinci önemli sorun ise çocuklarımın bana bakması halinde bile, benim sosyalleşme ihtiyacımın nasıl karşılanacağı. İnsan ancak akranları ile aynı dili kullanıyor, sohbet ediyor, mutlu oluyor. Kuşak farkı ile birlikte ilgi duyulan konular değişiyor.
Benim görüşüme göre her türlü sorunun çözümünde iki temel yol izlenir. Birincisi var olanı geliştirmektir. İkincisi modern zamanların çözümünü ihtiyaca göre devreye sokmaktır. Şimdi elimizde ne var bi bakalım. Kimi yaşlıların STK’larda daha aktif rol aldığını, kimisinin gezi grupları oluşturduğunu, kimisinin de gönüllü olarak kendini huzur evine attığını görüyoruz. Bunların dışında kalan ve geleneksel olanın içinde yaşatıldığı sanılan önemli bir grup var. Bu yaklaşımı “bakamadı, huzurevine bıraktı dedirtmem” diye özetleyebiliriz. Bu grup bir taraftan çocukları tarafından evinde tutulurken, diğer taraftan sosyalleşmeleri için basit imkanlar kullanılamıyor. Bu grup sosyalleşmek için günde beş vakit camiye gitmeyi önemli bir araç olarak görüyor. Yarım saat erken gitmek, avluda biraz oyalanmak güzel, ama yeterli değil. Camilerin alt kısımları oturma düzeni içeren bir sosyal yaşam alanı haline getirilmedi. Çay ocağı, kitaplık bölümü, sohbet bölümü, ebru kursu bunlar zor şeyler değil. Değil ama, şimdi moda camilerin altını ya market olarak ya da depo olarak kiraya vermek.
Bir zamanların ilkel toplumları zaman içinde modernize olup iyiye doğru evrildi. Biz ise önde başladığımız bir konuda geride kalma riski içindeyiz. Bir göz odada dört çocuğa bakılan zamanlardan, dört evde bir yaşlıya yer bulunamıdığı zamanlara geldik.
Şimdi biz Pasvak olarak “Modern Köy Hayatı” adını verdiğimiz bir proje üzerinde çalışıyoruz. Proje ortaya çıkınca yardım ve katılım bekleriz.
Bu haber 1663 defa okunmuştur.
