Aşağıdaki yazıyı geçen yıl bu zamanlar Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, Türkiye Bilimsel ve Teknoloji Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından hazırlanan üniversitelerin girişimcilik ve yenilikçilik performanslarına göre sıralandığı "Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endeksi"ni açıkladığı zaman yazmıştım. Ancak yayına veremedim çünkü kısa bir zaman dilimini içine alan gelişmelerin getirebileceği subjektiviteden kaçınmak istedim. Liste bu yıl tekrar yayınlanınca görüşlerimi paylaşmayı uygun buldum;
“Sıralama yapılırken 23 ayrı gösterge dikkate alınmış; üniversitelerin bilimsel ve teknolojik araştırma yetkinliğini, patent ve lisansları olup olmadığını, yenilikçilik ve girişimcilik kültürlerini, ekonomik katkı ve ticarileşme gibi temel özellikleri masaya yatırılmış. Bu sene 3 puan artış gösteren ODTÜ 86 puanla birinci, geçen yılın birincisi Sabancı Üniversitesi puanını artırmasına rağmen 85.8 puanla ikinci sırada. Bir Denizlili ve Pamukkale Üniversiteli olarak beni birincilerden çok kendi üniversitemin hali ilgilendiriyor. Pamukkale Üniversitesi 2012 yılında 29 puanla 40. Sırada yer alırken, 2013 yılında puanını 29.8’e çıkarmasına rağmen iki sıra gerileyerek 42. oluyor. Bu durumu nasıl okumalı?
Endeks hazırlanırken öğretim üyesi sayısı 50'nin altına olan üniversiteler dahil edilmemiş ve 136 üniversite arasından ilk 50 üniversite seçilmiş. Biz kendimizi değerlendirirken kendi kategorimizi belirlememiz, daha doğrusu sınırlandırmaya gitmemiz gerekiyor. Örneğin üç büyük ili ve bizden önce kurulmuş olan üniversiteleri dışarıda bırakabiliriz. En somut kategori 1992 yılında bizimle birlikte kurulan 18 devlet üniversitesine bir göz atmak olacaktır. Bunlardan 37 puanla 27. sırada olan Kocaeli Üniversitesi 44 puan ile 23. sıraya yükselmiş, 33 puanla 29. sırada olan Mersin Üniversitesi 41.8 puan ile 27. sıraya yükselmiş, 28 puanla 41. Sırada olan Kahraman Maraş Üniversitesi 37.7 puanla 33. Sıraya yükselmiş, geçen yıl ilk ellide görünmeyen Afyon Kocatepe Üniversitesi de 27.7 puanla 46. sıradan listeye girmiş. Süleyman Demirel Üniversitesi 45 puanla 14. sırada iken 44.5 ile 22. sıraya gerilemiş. Özet olarak 1992 yılında kurulan 18 üniversiteden altısı listeye girebilmiş. Tabii ki bizden sonra kuruldukları halde listeye giren başta özeller olmak üzere birçok üniversite var.
Bu durumda bizimle birlikte kurulan 18 üniversiteden listede yer alan altı üniversite içinde beşinci oluyoruz. Biz kendi kategorimizde değerlendirmeye devam edelim. Bir üniversitenin seviyesi içinde bulunduğu şehrin gelişmişlik endeksi ile doğrudan ilintilidir gibi bir saplantım var. Üniversitelerin başarılarını da şehrin bulunduğu kategoriyi ne kadar aşabildikleri ile değerlendirilebiliriz diye düşünüyorum. Denizli sosyoekonomik gelişmişlik seviyesi sıralamasında İstanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli, Antalya, Bursa, Eskişehir, Muğla, ve Tekirdağ’ın ardından onuncu sırada yer alıyor. Bu durumda Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi, Mersin Üniversitesi, Kahramanmaraş Üniversitesi ve Afyon Kocatepe Üniversitesi kendi illerinin gelişmişlik seviyesinin ötesinde bir performans sergilemiş oluyorlar. Bir başka ifade ile şehrin önünde ve liderlik pozisyonundalar. Kimse üzerine alınmasın da bizim üniversitemiz biraz şehrin dinamiklerinin gerisinde kalmış gibi görünüyor. “
Son bir yılda ortaya çıkan değişiklere gelince; Süleyman Demirel üniversitesi iki basamak, Kahraman Maraş üniversitesi 10 basamak yükselirken, Kocaeli üniversitesi bir basamak, Mersin Üniversitesi 4 basamak düşmüş ve Afyon Kocatepe Üniversitesi listeye girememiş. Biz ise düşmeye devam ederek 28,24 puanla 48. sıraya gerilemişiz ve ilk elli barajının hemen üzerindeyiz.
İnişler çıkışlar elbette ki olacaktır. Bu tablodaki olumlu ve olumsuz noktaları iyi okumak gerekir. Tablonun olumlu tarafı 140 civarındaki üniversite arasında ilk elliye girebiliyor ve bunu üç yıldır sürdürebiliyor olmak. Olumsuz tarafı ise gelişmişlik endeksi bakımından onuncu sırada bulunan Denizli’nin üstünde 18 değişik ilin üniversitesinin bulunması, yani üniversitenin ilin dinamiklerinin gerisinde kalması ve aşağı doğru gidişin devam ediyor olması.
